Rozprawa dźěławosće sekcije literatury a wuměłstwa 2013/2014

Zańdźene lěto słuša tym lětam z někotrymi jubilejemi a zdobom tež někotrymi ekskursijemi.    

Hižo tydźeń po Hłownej zhromadźiznje 2013 wopytachmy 15.3. Muzej Josefa I. Kraszewskeho w Drježdźanach, nawodnica Joanna Magacz je nas wutrobnje witała a přez znowa wotewrjeneho muzeja wjedła. Přepodachmy jej materialije Serbja a Kraszewski, wšako běše wón z čłonom a dobroćelom Maćicy Serbskeje.

Dokelž je Maćica znowawotewrjenje muzeja podpěrowała běše předsyda na wotewrjenju hižo 10.1. přeprošeny, na wosebitym akće wobdźělištaj so samo kulturnaj ministraj Pólskeje a Němskeje. Nawodnica muzeja J. Magacz so Maćicarjam za podpěru wutrobnje dźakowaše.     

Ludowědny muzej w Drježdźanach woswjeći 2013 - 100 róčnicu załoženja. Dokelž presentuje muzej wot załoženja sem tež serbsku ludowu kulturu a dokelž běštaj załožer Oskar Seyferth a naš Arnošt Muka derje znataj dojědźeše sej mała delegacija składnostnje jubileja 17.12. do Drježdźan. Tam bu wot direktora dr. Jenzena lubje witana a přez muzej wjedźena.

„Jutry w Serbach“ rěkaše wustajeńca Serbskeho muzeja w Budyšinje, wustajeńcu, kotruž sej zheomadnje ze sekciju ludowěda 19.4.13 wobhladachmy z wjedźenjom wuhotowarki A. Pawlikowu.

Wosebity podawk wotměješe so w měrcu w Praze, tak zo so někotři z čłonow sekcije njedźelu 17.3. tam podachu, zo bychu sej w Narodnym divadle wobhladali balet Krabat - kuzłarski wučomnik z poměrnje modernej hudźbu w inscenaciji tamnišeho choreografu. W předstajenju stawizny Krabata skedźbni so tež na nas Serbow - we wuhotowanju (přez stilizowane kostümy žonow) ale tež w programowym zešiwku to naspomnichu. Wosom čłonow sylna serbska delegacija meješe na předstajenju swoje wjeselo.   

2013 wopominaše so na wšelakore wašnje na 150. narodnin Ludvíka Kuby. a tež sekcija resp. předsyda běchu wobdźělene. Někotři z čłonow dojědźeše sej 28.4. do L. Kubowych ródnych Poděbrady. W muzeju wobhladachmy sej wosebitu wustajeńcu wobrazow jubilara a zeznajachmy so z nowym młodym direktorom muzeja. Podachmy so k rowej a poćešćichmy jeho - Čestneho čłona Maćicy a Domowiny - z kwěćelom.

 

Předsyda wobdźěli so 18.5. na Narodopisnej slavnosti v Kinskej zahradě v Praze składnostnje jubileja L. Kuby.

Dnja 28.11. wotewri so wobšěrna wustajeńca L. Kuby w Salmovskym palácu w Praze, mjez wobrazami stej tež serbske a w katalogu wobšěrny nastawk na tema „LKuba a Łužica” wot dr. Petra Kalety.

W tutym zwisku chcu naspomnić, zo sym składnostnje jubileja sej wudźěłał přednošk k Znatym a njeznatym wobrazam Łužicy L. Kuby přednošował w měrcu w Serbskim seminarje w Praze před čłonami SPL, dnja 6.6. před Domowinskej skupinu w Budyšinje, 21.9. před serb. seniorami w Smochćicach, wčera 14.3. w Komorowje před čłonami Domowiny a 20.3. w Salmoskym palacu w Praze.

Spominanja

Dnja 29.4. spominachmy na gymnazialneho wučera dr. Jana Bohuwěra Jakuba składnostnje jeho 100. posmjertnin při swójbnym rowje na Tuchorskim kěrchowje w Budyšinje. Wón Maćicar skutkowaše wosebje w Drježdźanach, hdźež podpěrowaše wosebje serbske ewangelske žiwjenje.

Na samsnym kěrchowje spominachmy dnja 20.11. tež na našeho sobustawa dr. Jana Rawpa składnostnje jeho 85. narodnin.

K dźěłu z wukrajom

– kaž hižo při zańdźenej rozprawje naspomnich, stara so předsydstwo sekcije tež wo wukrajne styki našeho towarstwa.  

Wot lěta 2010 pěstujemy kontakty k Matice Čěske, konkretnje z předsydku dr. Magdalenu Pokornu a Pavelom Muchku, jednaćelom Matice české, sekce Společnosti Národního muzea. Woni – 45 čłonojo – wopytachu tež zańdźene lěto a to 22.6. zaso Łužicu a to wosebje wjeski Horneje Łužicy. Prěnja stacija běše wjes Chrósćicy, hdźež pozastachmy tež při rowje bywšeho předsydy de. Měrćina Völkela.

Ke europskim kogresam a jubilejam Maćicow.

Prěni tajki kongresje Matica Slovakska 26.-28.3.2007 organizowała w Martinje, na kotrymž so z njeboh dr. Měrćinom Völkelom wobdźělich. Tam so dorěčachmy na přewjedźenje kongresa kóžde štwórte lěto, k tomu pak z wšelakich přićin njedóndźe.

Na dalše zetkanje Maćicarjow přeprosyła je Matica Slovenska na ll. kongres 31.7.-3.8.2013 a to składnostnje 150. róčnicy załoženja do Martina.

Na zahajenskim kongresu ze swjedźenskej narěču předsydy Martina Tk´ača porěčachu tež zastupjerjo přitomnych Maćicow, tak sym tam tež wo dźěławosći našeho towarstwa informował. Narěče so w pisomnej formje hišće spřistupnja. Sćěhowachu koncerty, wotewrjenje wosebiteje wustajeńcy, wokryće pomnikow swj. Cyrila a Methoda a třoch załožerjow tamnišeje Maticy. Na swjedźenski ćah sćěhowaše program w stadijonje z wuznamjenjenjom wosobinow zjawnehožiwjenja. Premjera wosebiteje póstoweje znamki słušeše do programa. Rozhlad je k tomu nastawk wozjewił.

Na lll. kongres je Matica Slovenska 3.-5.2.2014 doLjubljany přeprosyła a tež woni woswjećachu 150. róčnicu załoženja. Dla wulkeho zymskeho njewjedra sym konferencu skomdźił wobdźělich pak so na wot popołdnja na wotewrjenju wustajeńcy a wječor na swjedźenskim koncerće we filharmoniji, z narěčomaj předsydy Maticy prof. Milček Komelj a president Słowjenskeje republiki Borut Pahor.  

Na konferency je so dorěčała zhromadna internetowa presentacija wjacorěčna wšitkich Maćicow.       

Słowakske město Košice je so 2013 pomjenowało na Europske kulturne město a tule składnosć smy wužiwali, zo bychmy - w zwisku FUEN seminara Domowiny dnja 7.-10.11. - tam organizowali wopomnjenske zarjadowanje na serbskeho humanistu Jana Bocatiusa (1569-1621). Wjelestronski wučenc, basnik, politikar, humanist je so 1568 we Wětošowje narodźił a spomožnje tež skutkował jako prawiznik a měšćanosta w Košicach. Měsćanska kniharnja je po nim pomjenowana a we kniharni je Maćica pjatk 8.11. přewjedli naš Maćicny wječor - a jako hosća smy witać móhli Rudolfa Schustera, bywšeho presidentu Słowakskeje, wulkeho česćowarja Bocatiusa.

Składnostnje zarjadowanja sym wudali 3 rěčnu brožuru - kotraž zady wuleži. Za wulku podpěru dźakuju so na tutym městnje Claudiji Knoblochec.    

Rudolf Schuster sej „našeho” J. Bocatiusa jara česći a je napisał dźiwadłowu hru wo nim, kotraž měješe w nowembru 2013 w Košicach wuspěšnu premjeru. To je z přićinu, zo staj so intendantaj dźiwadła Chośebuza a Košice - přez Maćicnu iniciatiwu - skontaktowałoj a so w najblišim času zetkataj, zo běštaj sej wuměnu dorěčiłoj. Chośebuz je partnerske město Košice.

Předsyda sekcije je z čłonom Zwjazkoweho předsydstwa Domowiny a wobdźěla so prawidłownje na wuradźowanjach tam, runje tak je tež čłonom Mytowanskeho wuběrka Myta Ćišinkeho - woboje w nadawku Maćicy Serbskeje.  

Budyscy čłonojo sekcije so nimale prawidłownje wobdźěla na přednoškach Maćicneje akademije stawizniskeje sekcije we Wjelbiku. A wobdźěla so tež - jako sekcija literatura a wuměłstwo - na wotewrjenju wustajeńcow resp. na zarjadowanjach wokoło wosebitych wustajeńcow w Serbskim muzeju a w SKI w Budyšinje. 

Čłonkam a čłonam sekcije so za dźěło wutrobnje dźakuju a nadźijam so kaž kóžde lěto dalšeho dobreho zhromadneho dźěła.

Jurij Łušćanski

Budyšin, 09.03.2014