- Wuslědki posedźenja Zwjazkoweho předsydstwa Domowiny we Wojerecach

W Domowinskim domje we Wojerecach wotmě so pjatk, 13. junija 2025 prěnje rjadne posedźenje Zwjazkoweho předsydstwa Domowiny pod nawodom předsydy Dawida Statnika. Na nim wobdźělichu so 22 čłonkow a čłonow zwjazkoweho předsydstwa (ZP). Hłowne temy běchu financowanje Załožby za serbski lud, wutworjenje dźěłowych wuběrkow ZP a aktualnosće ze župy “Handrij Zejler” Wojerecy.

Aktualnosće ze župy “Handrij Zejler” Wojerecy

Spočatnje witaše čłonki a čłonow Gabriela Linakowa, županka Wojerowskeje župy. Wona rozprawješe wo aktualnym połoženju w kónčinje, kiž je za serbske stawizny jara wuznamna. Wojerecy pokazuja mnoho pozitiwnych přikładow za widźomnosć serbskeje rěče. Wot 2013 připowědźa so zastanišća w měšćanskich busach dwurěčnje – projekt, kotryž je Werner Sroka iniciěrował. Dźěławosć rěčneje motiwatorki ZARI, Marije Šołćic, sej jara chwala.

Najebać postupow maja tež tu abo tamne wužadanje. Tak bu při nowotwarje Łužiskeje kupjele dotal jenož němska tafla připrawjena. Župa pak je hižo w rozmołwje ze zamołwitymi. Tak chcedźa webstronu dwurěčnje wuhotować.

Linakowa wuzběhny, zo njesteji župa jenož za zachowanje kultury, ale tež za načasne projekty kaž rěčna swětłownja. “Mamy nadawk a winowatosć, swoje serbske kulturne herbstwo zdźeržeć a dale dać.”, tak županka.

Financowanje Załožby za serbski lud wot 2026

Dalši hósć bě Jan Budar, direktor Załožby za serbski lud, kotryž předstaji staw jednanjow wo pjatym financnym zrěčenju Załožby za serbski lud (2026-2030). Napjata finančna situacija wšěch třoch pjenjezydawarjow (zwjazka, Braniborskeje, Sakskeje) wobćežuje jednanja. Wón předstaji wšelake scenarije a wuzběhny, zo je priorita skutkowanja serbskich institucijow a projektowych nošerjow zdźerženje a rewitalizacija serbskeje rěče. Za to su institucije – tež Domowina – swoje struktury přiměrili a wot 2021 zaměrnje rozšěrili. Njeje-li dalše financowanje zaručene, je rewitalizacija serbskeje rěče chutnje wohrožena.

Zwjazkowe předsydstwo wupraji so w tutym zwisku jasnje za přiměrjenje financowanja Załožby za serbski lud, zo móhłoj so spěchowanje a rewitalizacija serbskeje rěče a kultury dale wjesć. Tak bychu Serbja do přichoda stupacym kóštam a wužadanjam kaž tež winowatosćam tarifowych zrěčenjow wotpowědować móhli. Wosebje na polu digitalizacije su přidatne srědki za wobstaće serbskeho ludu njeparujomne. 

Wutworjenje dźěłowych wuběrkow

Po tym zo je ZP swój jednanski porjad schwaliło, móžachu so prěnje dźěłowe wuběrki wutworić. W sćěhowacych dźěłaja wot nětka čłonojo ZP a dalši zastupjerjo župow a towarstwow kaž tež fachowcy zhromadnje:

1. wuběrk za politiske a prawniske naležnosće

2. wuběrk za wudźěłanje namjeta za wysokosć mytowanjow Domowiny

3. wuběrk za Dom Měrćina Nowaka-Njechorńskeho

4. wuběrk za widźomnosć Serbow w hospodarstwje

Dr. Hartmut Leipner kandiduje za FUEN-prezidij

Dale pomjenowa resp. wopodstatnješe ZP zastupjerkow a zastupjerjow Domowiny za wšelake gremije:

• W Poradźowacym wuběrku za prašenja serbskeho ludu při Zwjazkowym ministerstwje nutřkowneho skutkuja jako rjadni čłonojo Dawid Statnik, dr. Hartmut Leipner a Marlis Młynkowa.
• W Mjeńšinowej radźe Němskeje skutkuja Dawid Statnik, dr. Hartmut Leipner a Judit Šołćina.
• W mjezynarodnym zjednoćenstwje organizatorow folklornych festiwalow CIOFF-Němska skutkujetaj Marko Kowar a Pětr Brězan.

Nimo toho podpěrujo zwězkowe pśedsedaŕstwo kandidaturu zastupujucego pśedsedarja Domowiny, dr. Hartmuta Leipnera, za wólby do FUEN-prezidiuma w ramiku FUEN-kongresa nazymu 2025.

Dom Měrćina Nowaka-Njechorńskeho

Zwjazkowe předsydstwo wita rozsud Załožboweje rady z dnja 22.05.25, kotraž bě za dom Měrćina Nowaka-Njechorńskeho spěchowanje we wysokosći něhdźe 360.000 Euro přizwoliła. ZP přepoda Domowinskemu zarjadej nětko nadawk, trěbne twarske naprawy za zdźerženje doma do nadawka dać a ze Załožbu za serbski lud koordinować.

Měrćin Nowak-Njechorński je wuznamny moler a spisowaćel z Njechornja. Wón zdźědźi swoje wobsydstwo Domowinje. Dom w Njechornju bu wot 1992 hač do 1998 saněrowany a jako muzej kaž tež kulturne zetkawanišćo wotewrjeny. Wot 2000 leži zamołwitosć wobhospodarjenja za dom pola Załožby za serbski lud. Po wjace hač 30 lětach wužiwanja buchu grawěrowace twarske škody zwěsćene – mjez druhim přez škódnika w drjewje a włóžnotu w sćěnach. Zaměr je, dom přichodnje trajnje a dołhodobnje jako kulturne městno zdźeržeć. Dźensa, 13.06. před 125 lětami je so Měrćin Nowak-Njechorński narodźił.

Foto (Domowina/Božena Šimanec): Gabriela Linakowa, županka Wojerowskeje župy “Handrij Zejler” rozprawja wo aktualnosćach w župje.