Mato Kosyk



* 18.06.1853 Wjerbno
† 22.11.1940 Albion/Oklahoma (USA)

  • syn bura we Wjerbnje
  • pśetergnjenje wukubłanja na gymnaziju z pjenjeznych wuskosćow
  • pśistajony pla zeleznice
  • žywjenje ako literat we Wjerbnje, mjazy drugim soburedaktor casnika Bramborske Nowiny
  • studium teologije w Springfield a Chicago (USA)
  • woglěd swójeje domownje we Wjerbnje
  • faraŕ we wšakich wósadach w Nebrasku (USA)
  • do 1913 faraŕ w El Renou /Oklahoma (USA)
  • pensionaŕ a farmaŕ w Albionje
  • klasikaŕ dolnoserbskeje literatury.

Mato Kosyk jo chójźił ako nejstaršy syn bura z Wjerbna do gymnazija w Chóśebuzu. Jogo wjerbańske źiśetstwo jo było charakterizěrowane wót serbskeje rěcy we familiji, we jsy a nałogach a spiwach. Wón jo gymnazij bóžko docasa spušćił, ako jo pózdźej zwěsćił. Mato jo šeł do Lipska a jo źěłał pla zeleznice. Tam wón zeznajo studenta Arnošta Muku a jo chopił sebje ako awtodidakt basnikojske zamóžnosći pśiswójiś. Chóry pak jo se wrośił do Wjerbna a jo źěłał do 1883 ako literat. How jo nastała jogo twórba “Serbska swajźba w Błotach ” a dalšne basni a lyriske twóŕby su slědowali. Ako jaden z prědnych cłonkow jo był Mato Kosyk w dolnoserbskej Maśicy Serbskej, kótaraž jo se how w DŁ 1880 załožyła. Za casnik „Bramborske Nowiny“ jo wón źěłał gromaźe ze Šwjelu a Jordanom.
W lěśe 1883 jo wón wudrogował, ako wjele Wjerbnarjow, do Ameriki, jo tam skóńcnje teologiju studěrował a dalej serbski basnił. Ako faraŕ jo se jomu derje šło, ale jo póžedał za swójeju lubowaneju Łužycu, ku kótarejž jo 1886 hyšći raz woglědał. Pśistajenje ako faraŕ njejo było za njogo w Nimskej móžno, tak jo se wrośił do Ameriki. „Mato Kosyk “groni se źinsa zakładnej šuli w Brjazynje a jogo pomnik stoj we Wjerbnje.