Hudźbu z wuměłskim narokom

„Nalěćo“ – tute wučne słowo pomjenuje prěni počas lěta a je zdobom titul drje najrjeńšeho serbskeho oratorija, kotryž běštaj Handrij Zejler a Korla Awgust Kocor stworiłoj. Serbske chóry jón rady spěwaja, kaž na přikład 2012 na štyrjoch wšelakich městnach: w Choćebuskim statnym dźiwadle, w Marijinej cyrkwi w Kamjencu, we Valdštejnskej zahrodźe w Praze a w cyrkwi Našeje knjenje w Drježdźanach.

Nimo „Nalěća“ so tež dalše serbske oratorije a spěwne cykle prawidłownje předstajeja. Dale wěnuje so Zwjazk serbskich spěwarskich towarstwow tworjenju serbskich komponistow, na přikład Bjarnata Krawca, Korle Awgusta Kocora abo Jana Bulanka. Załoženy bu zwjazk hižo 1923. Tehdy so mnohe spěwne towarstwa zjednoćichu, zo bychu serbske spěwne herbstwo hajili, chórowe hibanje spěchowali a w swojej rěči zhromadnje spěwajo radosć měli. A tole je třěšnemu zwjazkej serbskich chórow dźensa hišće zawjazk.

Kaž wšitke druhe serbske towarstwa běchu nacionalsocialisća 1937 tež serbski spěwarski zwjazk zakazali. W meji 1991 bu Zwjazk serbskich spěwarskich towarstwow znowa załoženy. Z tym słušeše k prěnim serbskim zjednoćenstwam, kotrež po politiskim přewróće 1989/90 nastachu.

Zwjazk wudawa noty a teksty za chóry a wudźěluje komponistam nadawki, hdyž chcedźa chóry k jubilejej nowu twórbu předstajić. Zašłe lěta wupisa zwjazk dwě kompozitoriskej wubědźowani, z kotrychž wuńdźechu nowe a moderne twórby za chór, kiž někotre ćělesa do swojeho repertoira přiwzachu. Z naročnymi programami so ZSST na počesćowanju wuznamnych serbskich wosobinow wobdźěla, na přikład 2011 ze swjedźenskim programom k 150. posmjertnym narodninam Bjarnata Krawca. Tež z delnjoserbskimi chórami prawidłownje zhromadny projekt organizuje.

Z časa swojeho znowazałoženja widźi zwjazk swoju domiznu w Domowinje, zastupjerce serbskich politiskich zajimow. Wšako słuži hajenje a zachowanje serbskeje rěče a kultury samsnemu zaměrej. Domowina podpěruje zhromadne skutkowanje chórow a spěwnych cyłkow z druhimi serbskimi fachowymi towarstwami a institucijemi, kaž bě to na přikład 2012 hudźbno-sceniski program za swjedźenski akt k 100. jubilejej Domowiny. Nimo toho spěchuje třěšny zwjazk Serbow mjezy přesahowacu kulturnu wuměnu, na kotrejž so tež čłonojo ZSST často wobdźěleja. Někotre chóry pěstuja hižo lětdźesatki přećelske styki do Čěskeje a Pólskeje a so prawidłownje ze swojimi partnerskimi chórami zetkawaja.

Dźensa přisłuša zwjazkej 16 chórow, spěwnych a folklornych skupin z něhdźe 500 čłonami resp. dalši jednotliwcy. Čłonske cyłki pak su samostatne towarstwa, kiž wo swojich koncertnych aktiwitach same rozsudźeja. ZSST je jako fachowy třěšny zwjazk chóram partner w prawniskich a pjenježnych prašenjach. Wón koordinuje předewzaća jednotliwych čłonskich chórow a organizuje zhromadne projekty. Prawidłowne zjězdy chórow słuža přećelskej wuměnje. Mnohe chóry, předewšěm w Delnjej Łužicy, pak maja problemy z falowacym dorostom. Někotre spěwne cyłki su zašłe lěta z tuteje přičiny samo dźěłać přestali.

Zwjazk serbskich spěwarskich towarstwow prócuje so wo dobre wuměnjenja, zo bychu jeho čłonske cyłki wuspěšnje dźěłać móhli. Prócuje so wo wukubłanje wobdarjenych spěwarkow a spěwarjow jako chórowych nawodow, zo by so dołha tradicija pokročowała. Ze swojimi koncertami na wysokim niwowje wobohaćeja serbske chóry a spěwne skupiny kulturne žiwjenje w dwurěčnej Łužicy. Z tym skrućeja narodne wědomje serbskeho publikuma. Zdobom spřistupnjeja našu hudźbu tež němskim připosłucharjam, kotřiž serbsku hudźbu zwjetša jenož z folkloru zwjazuja, z wysokim wuměłskim narokom. Tak jich za tradiciju a bohatosć našeje serbskeje kultury sensibilizuja.

Constanze Knappe