Krotka rozpšawa Rěcnego centruma WITAJ

 

1.         Wobsahowa struktura RCW

Download jako PDF

 

 

2.         Dźěłowe pola RCW

2.1       Wjednistwo a zarjadnistwo

Wjednistwo (nawodnica RCW, zastupowacy nawoda RCW/wotrjadnik Dolna Łužyca, wotrjadnica wuwiwanje rěče/pedagogika, wotrjadnica rěčny marketing/wědomostne dźěło, zamołwita za hospodarski wotrjad, nawodnica internata Serbskeho gymnazija Budyšin, nawodnica Delnjoserbskeho internata, wotrjadnica młodźinske socialne dźěło) zetkaja so  měsačnje. Nawodnicy internatow w Budyšinje a Choćebuzu a wotrjadnica młodźinskeho socialneho dźěła dóstanu dnjowy porjad a protokole posedźenjow wjednistwa. Wo swojim wobdźělenju na posedźenjach rozsudźa operatiwnje we wotwisnosći wot aktualnych temow. Hospodarski wotrjad je zamołwity za RCW a Domowinu. Sekretariat aktualizuje mj. dr. homepage. RCW ma homepage a facebookowe profile „Domowina WITAJ-Sprachzentrum“, „Domowina Rěcny centrum WITAJ Chóśebuz“, „WITAJ Młodźinske socialne dźěło“ a „Jozatebje“.

RCW wukonja stajnje kubłanskopolitiske dźěło w nawjedowanskej abo čłonskej funkciji a to w slědowacych gremijach:

  • w kubłanskim wuběrku Domowiny
  • w dźěłowej skupinje za kubłanske temy při Braniborskim ministerstwje za kubłanje, młodźinu a sport
  • w kubłanskej syći Delnja Łužica
  • w nadšulskej fachowej konferency serbšćiny (DŁ)
  • w źěłowyma pódkupkoma za pśigótowanje ewaluacije serbskich wucbnych pórucenjow (pla LISUMa/DŁ) a za pśeźěłanje serbskego šulskego póstajenja (SWSchulV, pla MBJS/DŁ)
  • we wodźenskej skupinje ke koncepciji 2plus při Sakskim statnym ministerstwje za kultus
  • w serbskimaj rěčnymaj komisijomaj w Delnjej a Hornjej Łužicy
  • we wuběrku młodźinskeje pomocy Budyšin
  • w podwuběrku k planowanju młodźinskeje pomocy Budyšin
  • w dźěłowym kruhu za holčace naležnosće wokrjesa Budyšin

Nawodnica RCW w Budyšinje a zastupowacy nawoda w Choćebuzu wudźeržujetaj nimo toho w operatiwnym dźěle stajne kontakty nošerjam pěstowarnjow, nawodam a wučerjam šulow, Sakskej kubłanskej agenturje, Sakskemu kubłanskemu institutej, Dźěłanišću za serbske kubłanske wuwiwanje Choćebuz (ABC), ministerstwam za kubłanje a wědomosć w Braniborskej a Sakskej, zapósłancam krajow a zwjazka, wokrjesnym a měšćanskim zarjadam kaž tež wědomostnym institucijam, kotrež w tu- a wukraju na polu wjacerěčnosće dźěłaja.

Fachowa přirada RCW je so 21. januara 2013 znowa załožiła. Jeje hłowny nadawk je, přistajenych RCW při fachowym wusměrjenju swojeje dźěławosće poradźować a wo prioritach za přichod rozmyslować. W njej skutkuja fachowcy a zastupjerjo kubłanišćow (pěstowarnje, šule, fachowa šula za socialnu pedagogiku). Termin zetkanja w lěće 2014 běše 13. nowember. W srjedźišću wuradźowanja steješe „Katalog kwalitatiwnych kriterijow k spěchowanju a posrědkowanju serbšćiny w dźěćacych dnjowych přebywanišćach w Sakskej“.

 

2.2       Publikacije

2.2.1    Stajne publikacije 2013-14

  • Lutki: 7 zešiwki - přeco w delnjo- a hornjoserbskim wudaću
  • Płomje: 22 wudaśow
  • Płomjo: 22 wudaćow
  • Serbska šula: 8 wudaćow
  • 4 poskitki/pórucenja (hornjoserbski a delnjoserbski katalog wučbnych a didaktiskich materialow)

2.2.2    Informaciske materialije RCW   

  • drogowańska wustajeńca „Serbska rěc - coolna wěc / Sorbisch/Wendisch - Lernen für die Zukunft“ (5 roll-ups, DŁ)
  • 10 postowych kórtkow a 3 plakaty „Serbska rěc - za co? “ (DŁ)
  • flyer “Informaciske pórucenja dermotne a aktualne/Informationsangebote kostenlos und aktuell” (DŁ)
  • informaciska brošurka k rewitalizaciskim pšašanjam „jo! za tebje: Za pśichod ze serbskeju rěcu! Für eine Zukunft mit der wendischen Sprache!” (DŁ)
  • informaciska brošurka „Serbska rěc - coolna wěc. Sorbisch/Wendisch - Lernen für die Zukunft“ (DŁ, 2. nakład)
  • „Mathildźine dyrdomdejstwa“ - informaciski zešiwk za dźěći wo šeršenjach w zhromadnym dźěle ze SMUL

 

2.2.3    Didaktiske a wučbne materialije  

We wotrjedźe wuwiwanje rěče/pedagogika je so w lětomaj 2013/2014 cyłkownje 91 titulow nadźěłało (DŁ a HŁ) :

 

wučbnicy a dźěłowe zešiwki (wudate w LND)

dalše wučbne materialije

 

delnjoserbske

hornjoserbske

delnjoserbske

hornjoserbske

2013

11

25

1

7

2014

6

28

3

10

Jako wusahowace delnjoserbske titule po wobjimje lektorskeho dźěła a/abo po wobsahu wobhladujemy:

  • Drogi licenja 3, źěłowy zešywk 
  • Drogi licenja 4, źěłowy zešywk
  • Dolnoserbski 1, wucbnica
  • Zwucowanja 1, źěłowy zešywk
  • Wótekšywaś a rozměś, wučbnica
  • Zwucujom serbski 1, źěłowy zešywk
  • Zwucujom serbski 2, źěłowy zešywk
  • Zwucujom serbski 3, źěłowy zešywk
  • Zwucujom serbski 4, źěłowy zešywk, nowowuwiće
  • Dolnoserbski 2, wucbnica
  • Zuki pšawje słyšaś, źěłowy zešywk
  • Wu nas a hynźi, wučbnica za wěcnu wědu a serbšćinu
  • Pismikowy mandala, źěłowy zešywk
  • Cytańske zwučowanja, źěłowy zešywk
  • Wokabelowy zešywk, źěłowy zešywk
  • Grajne plany 3, wučbnica za muziku
  • Wótekšywaś a rozměś 9/10, wučbnica za stawizny

Jako wusahowace hornjoserbske titule po wobjimje lektorskeho dźěła a/abo po wobsahu wobhladujemy:

  • wučbny material za serbšćinu
  • Naša maćeršćina 8
  • Zwučujemy a pisamy 8
  • Z Kitom wuknjemy 2 (za cuzu rěč)
  • wučbnicy za fachowu wučbu
  • Mlóč 1 (za wěcnu wědu)
  • Ličenske puće 3 (za matematiku)
  • Level Biologija 7
  • Level Biologija 8
  • Wotkrywać a rozumić 6, wučbnica stawiznow
  • Trojozynk 9/10, wučbnica za hudźbu
  • we wobłuku noweho rjadu za wuknjenje serbšćiny jako cuza rěč
  • Wuknjemy serbsce 1, dźěłowa kniha
  • Wuknjemy serbsce 1, wobrazowe karty za šulerja
  • Wuknjemy serbsce 1, wobrazowe karty za wučerja
  • Wuknjemy serbsce 1, wokablowy zešiwk
  • Wuknjemy serbsce 1, hrajne plany
  • Wuknjemy serbsce 2, dźěłowa kniha z CD
  • Wuknjemy serbsce 2, Mój portfolijo
  • Wuknjemy serbsce 2, wobrazowe karty za šulerja
  • Wuknjemy serbsce 2, wobrazowe karty za wučerja
  • Wuknjemy serbsce 3, wučbnica z CD
  • Wuknjemy serbsce 3, dźěłowy zešiwk
  • nadźěłanje dźěłarničkow resp. modulow
    • „Wódny muž a druhe duchi“ za wuměłstwo
    • „Wopisowanje předmjetow“
    • „Kołowokoło kolesa“
    • „Zaječk Hopl a jeho přećeljo“, wudospołnjacy čitanski material
    • Wopisowanje činitosćow
    • Woda – drohotny pokład
  • dwurěčne materialije za předmjet wěcna wěda
    • „Serbska wjes něhdy“
    • „Budyšin a wokolina“
  • nowy rjad terminologijow
    • Terminologija za informatiku
    • Terminologija za geografiju
  • didaktiske hry za wučbu serbšćiny
    • Wuknjemy serbsce 1, interaktiwna CD za cuzu rěč
    • Serbsce lochko, CD z rěčnymi wobrotami wšědneho dnja z wotpowědnej App
  • didaktiske pśedšulske materialije
  • „Ptaški našeje domownje“
  • „Našo śěło“

 

2.3       Wědomostne dźěło  

  • nadźěłanje „Koncepta za sylnišu prezencu serbskeje rěče w nowych medijach“ zhromadnje ze Załožbu za serbski lud a ze Serbskim institutom, B. Brězanowa
  • Forum Serbske rěčne planowanje zarjadowa Rěčny centrum WITAJ zhromadnje z Language diversity sobotu, dnja 7. septembra 2013, w Serbskim domje w Budyšinje , B. Brězanowa
  • „Serbšćina online“ – próstwa wo srědki třećich na BMBF, B. Brězanowa
  • rěcne a didaktiske dalejkubłanje wótkubłarjow a wótkubłarkow z hortow a źiśownjow, M. Norbergowa, G. Heyderowa
  • hospitacije w źiśownjach, hortach a šulach, M. Norbergowa, G. Heyderowa
  • koncepcionelny přewod a fachowy posudk na polu sorabistiki a didaktiskeho a metodiskeho natwara wučbnicoweho rjada „Naša maćeršćina“, M. Smolina
  • wuwijanje pśespytowańskich nadawkow za certificěrowanje dolno- a górnoserbšćiny pó zgromadnem europskem referencnem ramiku za rěcy  (schójźeńk A1 a A2) a zestajenje wotpowědneje brošurki, M. Norbergowa a M. Smolina
  • koncipowanje a organizowanje rěčnych kursow za dźěći a staršich, M. Smolina, J. Kaulfürstowa, W. Butendeichowa
  • nadźěłanje a wudaće „Kataloga kwalitatiwnych kriterijow k spěchowanju a posrědkowanju serbšćiny w dźěćacych dnjowych přebywanišćach w Sakskej“, J. Kaulfürstowa
  • koncipěrowanje a pśewjeźenje intensiwnego rěcnego kursa za wótkubłarki, M. Nowak, M. Norbergowa, G. Heyderowa
  • koordiněrowanje a koncepcionelne pśigótowanje diskusijowego procesa k rěcnej rewitalizaciji w Dolnej Łužycy „jo! za tebje”, M. Nowak
  • mentorske rozgrona ze studentami dla seminarnych źěłow: Sněženka Stankovič (HUB), Andreas Pankau (Frankfurt/M) a Laura Schötzig (BTU), M. Norbergowa
  • sobudźěło we fachowej přiradźe noweje krajneje institucije „Sächsische Landesstelle für frühe nachbarsprachliche Bildung”, B. Brězanowa, J. Kaulfürstowa

 

přinoški: 

  • B. Brězanowa. Zajim za dwu- a wjacerěčnosć dźeń a bóle přiběra. Serbska šula 2013(1)
  • M. Nowak. Nastajenje napśeśiwo nadawkam kubłaństwa za rewitalizaciju dolnoserbšćiny. Serbska šula 2013(1)
  • M. Norbergowa/A. Gräfowa. Mysli pó dalejkubłanju we Wětošowje. Serbska šula 2013(1)
  • M. Smolina. Zwonkašulske spěchowanje čitanskeje kompetency jako klučoweje kompetency. Serbska šula 2013(2)
  • B. Brězanowa. Ćěło a duša dźěsća matej so škitać. Lutki 2013(2)
  • B. Brězanowa. Koncept 2plus a dźěło wodźenskeje skupiny. Serbska šula 2013(3)
  • M. Nowak. Rola aktualnego šulstwa w rewitalizaciskem procesu dolnoserbskeje rěcy. Serbska šula 2013(3)
  • B. Brězanowa. Dwurěčne kubłanje – prawniske a pedagogiske aspekty. Serbska šula 2014 (2)
  • M. Smolina. Tworjenju preteritalnych formow we wučbje wosebitu kedźbnosć wěnować. Serbska šula 2014(1)
  • M. Smolina. 2plus – wučba po šulske družiny přesahowacym koncepće dwurěčna serbsko-němska šula. Lutki 2014(1)
  • M. Smolina. Zaběra z knihu „Kak je myška Pip-pip płuwać nawuknyła” Lutki 2014(2)
  • J. Kaulfürstowa. Dialogiske čitanje – zhromadne wobhladowanje knižkow. Lutki 2013 (1)
  • J. Kaulfürstowa. WITAJ im Kindergarten – Antworten auf oft gestellte Fragen. Lutki 2013 (1, 2, 3)
  • J. Kaulfürstowa. Róla hrow za rěčne wuwiće dźěsća. Lutki 2013 (3)
  • J. Kaulfürstowa. In Kindern frühzeitig Schriftbewusstsein wecken. Lutki 2013 (3)
  • J. Kaulfürstowa. Standardy za serbšćinu posrědkowace a spěchowace dźěło kubłarjow a kubłarkow w dźěćacych dnjowych přebywanišćach. Serbska šula 2014 (4)
  • J. Kaulfürstowa. Myty wokoło dwurěčnosće. Lutki 2014 (1, 2)
  • J. Kaulfürstowa.Třeća pěstowarnja z WITAJ w Budyšinje. Lutki 2014 (2)
  • M. Nowak. K trěbnosći rewitalizaciskeje koncepcije za dolnoserbsku rěc. Rozhlad 2013 (12)
  • M. Nowak. Serbšćina na delnjołužiskich šulach. Sorbisch an niederlausitzer Schulen. Lutki 2014 (1)
  • M. Nowak. Rewitalizacisku koncepciju za dolnoserbšćinu wuwijaś - ale kak? Serbska šula 2014 (3)
  • G. Heyderowa. Wšake pśinoski za Lutki, mjazy drugim:
    Moderne Zeugnisse alter Überlieferungen (1/2013)
    Sorbische/wendische Kinderprogramme auf der Bühne (1/2014)
    Welche Bedeutung hat Theater für Kinder (1/2014)
    Ptaški w zymje (3/2014)

Wědomostne a informaciske přednoški sobudźěłaćerkow a sobudźěłaćerjow RCW w lěće 2013 a 2014 (wuběrk)   

  • 20.03.2013 přednošk ke kubłanju po WITAJ na staršiskim wječorje w pěstowarni na Horach, J. Kaulfürstowa
  • 11.04.2013 přednošk k serbskorěčnemu kubłanju po WITAJ a k serbskim stawiznam a kulturje Serbow jako dalekubłanje kubłarjow pěstowarnje „Geisingstraße“ w Drježdźanach, J. Kaulfürstowa
  • 07.06.2013 pśednosk „Móžo šula rewitalizěrowaś dolnoserbšćinu?“ na głownej zgromaźinje Maśicy serbskeje w Chóśebuzu, M. Nowak
  • 12.07. 2013 „Serbski kubłanski system“, před wučerjemi němčiny z cyłeho swěta (Interdaf-Herder-Institut), B. Brězanowa
  • 10.09.2013 „Dwurěčne kubłanje dźěći w pěstowarni a šuli“, před staršimi pěstowarnje w Ćisku, M. Smolina
  • 11.10. 2013 „How to support members of a minority outside of their homeland“ posterprezentacija na mjezynarodnej konferency k wjacerěčnosći w Hamburgu, B. Brězanowa
  • 16.10.2013 „Dwurěčne kubłanje dźěći w pěstowarni a šuli“, před staršimi WITAJ-skupiny AWO-pěstowarnje w Strowotnej studni, M. Smolina
  • 23.10. 2013 „Aktualne ćežišća dźěławosće RCW“,  před zarjadnikami Krajnoradneho zarjada Budyšin, B. Brězanowa
  • 13.11. 2013 „Sorbian Education System“, přednošk w Brüsslu na forumje wo wjacerěčnosći narodnych mjeńšin „Education – a life changing experience“, B. Brězanowa
  • 13.11.2013 „Sorbisch lernen in Kindertageseinrichtung und Schule. Möglichkeiten der zweisprachigen Bildung bei den Sorben in Deutschland“, přednošk před zastupjerjemi chorwatskeje mjeńšiny w Hrvatskim centarju we Wienje, M. Smolina
  • 07.12. 2013 „Sprachencharta unbekannt“, pśednosk na mjazynarodnej konferency „Substanz und Praxis europäischer Sprachenrechte“ Serbskego instituta/FUEN/ Hamburgskeje uniwersity w Chóśebuzu, M. Nowak
  • 15.12. 2013 „Wendische Eigendarstellungen in Schulbüchern“, pśednosk w Budyšynje na konferency Serbskego instituta „Kulturelle Diversität und gesellschaftliche Teilhabe“, M. Nowak
  • 05.04. 2014 „Motivation im Fremdsprachenunterricht durch die Nutzung individueller Mehrsprachigkeit“. Französischlehrertag in Dresden, B. Brězanowa
  • 18.06.2014 přednošk wo dwurěčnym kubłanju na serbskich šulach před skupinu seniorow w Budyšinje, M. Smolina
  • 20.08.2014 přednošk wo dwurěčnym kubłanju na serbskich šulach před skupinu seniorow w Budyšinje, M. Smolina
  • 05.11.2014 přednošk wo dźěławosći RCW před wobdźělnikami rěčneho kursa serbšćiny Wojerowskeho měšćanskeho zarjada, M. Smolina
  • 20.11.2014 předstajenje koncepcije a wubranych ćežišćow „Našeje maćeršćiny 8” před fachowym kružkom serbšćinarjow w Radworju, Ma. Hrjehorjowa, M. Smolina
  • 12.05.2014 přednošk ke kubłanju po WITAJ na staršiskim wječorje w pěstowarni „Baćonjace hnězdo“ w Myšecach, J. Kaulfürstowa
  • 19.05.2014 přednošk „Immersives Sprachenlernen in der Kita am Beispiel von WITAJ“, dalekubłanje PONTES a RCW w Rownom, J. Kaulfürstowa
  • 22.05.2014 přednošk ke kubłanju po WITAJ  za staršich a gmejnskich radźićelow w Njebjelčicach, J. Kaulfürstowa
  • 17.06.2014 přednošk „Frühe Zweisprachigkeit als Chance für die Grenzregion“ na konferency „Zwei Kitas – Begegnung, Sprache, Nachbarschaft“ w Mužakowje, J. Kaulfürstowa
  • 05.11.2014 přednošk ke kubłanju po WITAJ na staršiskim wječorje w pěstowarni „Pjerachowy kraj“ w Budyšinje, J. Kaulfürstowa
  • pśednoski pśed komunalnymi pśistajonymi w nadawku Šule za dolnoserbsku rěc a kulturu (pśecej z późělom wó źěle a nadawkach RCW), M. Norbergowa
  • pśednoski wó WITAJ-projekśe a jěsnej dwójorěcnosći na starjejšyńskich wjacorach WITAJ-kupkow, G. Heyderowa
  • pśednoski wó serbskem kubłaństwje a źěła RCW kuždy semester w seminarach Pódstupimskeje uniwersity

 

 

2.4       Projektowe dźěło

RCW je 2013/2014 organizował na přikład slědowace projekty (nimo internatow)

w Delnjej Łužicy:

  • stawne projekty Dolneje Łužyce ako Šula w zelenem, WITAJ-camp abo familijowy źeń, serbska BTU-rallye za 6. lětnik, projektowe dny w muzeju za 3. lětnik, źiśece źiwadłowe dny, projekty w šulach, WITAJ-camp, familijowy źeń, comicowe a wuměłske wuběźowanje
  • wótzamknjone projekty Dolneje Łužyce, na pśikł. šulske projekty wo serbskej rěcy, wuběźowanje „Serbska rěc - za co? Die 10 besten Gründe Wendisch zu lernen“, intensiwny 3-mjasecny kurs za wótkubłarki, wudaśe šulskego timera 2014/15
  • hyšći dalej běžece projekty Dolneje Łužyce: kórty za WITAJ-šule, fachowa póraźowarka za pśedšulski WITAJ-wobłuk
  • nawjedowanje a organizacija zasajźenja maminorěcnych pomocnikow/-cow w źiśownjach ze srědkami Bramborskego ministarstwa za kubłanje, młoźinu a sport, G. Heyderowa

w Hornjej Łužicy:

  • wjacednjowske a wulkoprojekty, mj. dr. swójbna schadźowanka, čitanske wubědźowanje, čitanska nóc, folklorny festiwal, swjedźeń serbskeje rěče w Radworju, dźiwadłowe dny, prózdninski camp
  • serbskorěčny měsačny poskitk w štyrjoch WITAJ-skupinach
  • dnjowe projekty, mj. dr. Schlingel-festiwal w Kamjenicy, zwjazkowy předčitanski dźeń, Serbski dźeń za šulerjow Radworskeje wyšeje šule we Wodowych Hendrichecach, swjedźeń serbskeje rěče na ZŠ Slepo
  • sobuskutkowanje na župnych swójbnych popołdnjach w Hućinje a we Wojerecach
  • wurjadny projekt w Domje biskopa Bena k temje „Dwurěčnosć je cool - wot A do Ž“ - dźědojo a wowki ze wšelakich kónčin Sakskeje wobdźělichu so tam ze swojimi wnučkami na zetkawanskich dnjach. Projekt wobsahowa tři zarjadowanja k temje „Serbja“ .
  • projektowe dny ze šulerjemi we Wojerecach na Lessingowym gymnaziju, w Ralbicach, we Worklecach, w Barće, w Njeswačidle, ...
  • podpěra při wuhotowanju rěčnych prózdninskich campow w Jarješku a Małych Božich Myslach (Kleinbademäusel)
  • projektowe dny z němskimi šulerjemi w Drježdźanach (SMWK) a z pólskimi šulerjemi w Budyšinje
  • přewod młodostneje w Swobodnym socialnym lěće kultura a zhromadne dźěło z LKJ Sakska
  • dalekubłanske zarjadowanje za wučerki k dźiwadźelenju w ramiku swjedźenja serbskeje rěče w Radworju
  • dźiwadłowa pěstowarnja
  • wučbu wudospołnjace materialije
    • karty „Kulow a Wojerecy“
    • „Mój pisany předšulski zešiwk“ I a II
    • DVD ze serbsce synchronizowanymi krótkofilmami
    • kolenowa knižka „Mój mały ptačk“ (didaktiski material za pěstowarnje)

 

 

Za někotare projekty jo RCW pśiwabił tśeśe srědki Bramborskego ministarstwa za kubłanje, młoźinu a sport, Domowinskeje župy DŁ („Vattenfallske srědki“), Lokalnych akciskich planow pśeśiwo pšawoekstremistiskim, cuzym winikojskim a antisemitiskim tendencam města Chósebuza, wokrejsa Sprjewje-Nysy a Dubjeje-Błotow.

Młodźinske socialne dźěło w Hornjej Łužicy financuje so přewažnje ze srědkow wokrjesa Budyšin a Sakskeho statneho ministerstwa za socialne a škit konsumentow. Projekt Awareness-Raising-Tools for Language Diversity spěchowaše so přez EU.

 

Internatne projekty su mj. dr. byli:

 

Chóśebuz (2013/14: Ø 25 wuknikow)

 

Budyšin (2013/14: Ø 48 šulerjow)

  • wugótowanje archiwa a chroniki
  • źeń wótworjonych źuri
  • baslenje nowolětkow
  • Ptaškowa swajźba a pjacenje srokow
  • góspodowanje zapustowego pśešega Dolnoserbskego gymnaziuma
  • mólowanje jatšownych jajow a jatšowny wogeń ze serbskimi spiwami, mólowanje w starcowni
  • woglěd źiwadła 12. lětnika
  • woglěd filmowego festiwala - serbski film
  • cytanje z kn. Piniekowej a kn. Hustedtowej
  • witanje z chlěbom a solom (BTU, w měsće)
  • LAP – akcija nalipkow
  • internatny swěźeń
  • kjarmuša - warimy serbske jěźe
  • Janšojski bog/gódownicka/Mikławš
  • wuměłski kurs
  • staramy se wó rowy serbskich wósobow
  • wšakorake wjacory (fašing, Halloween, bowling, referaty, filmowe wjacory)
  • tyźeński sport
  • filmowy projekt – źywjenje w internaśe (stajiś na youtube a facebook)
  • źěło ze starjejšymi (zgromaźina,  rozžognowanje 12. lětnika, cołnowanje)
  • Video-tea
  • póstnička – pječenje pampuchow, camprowanje
  • debjenje jutrownych jejkow a paslenje za jutry/nalěćo (jónu tež ze staršimi)
  • mejemjetanje – wiće wěnca, reje, program
  • wopyt serbskeho muzeja/dźiwadła      
  • tydźensce sport w ćěłozwučowarni (gymnastika, wolejbul, basketbul); 4 sportowe turněry
  • projekt „Wopytajće nas“ – internatni wobydlerjo přeprošuja sobušulerjow na kofej a předstaja internat 
  • internatny wječor „Bjesada w kuchni“ wotmě so měsačnje
  • „Pawk“ předstaji swoje dźěło w internaće
  • Yoga-kurs ze serbskim fyzioterapeutom resp. -terapeutku
  • nalětny swjedźeń w starowni 06.03.2013
  • kruh młodych nowinarjow (Serbske Nowiny) wotmě so měsačnje
  • sobuskutkowanje při wědomostnej studiji wo wuwiću serbskich młodostnych
  • workshop „airbrush“
  • projekt „nazyma“
  • „Pójće rejować“ – měsačnje
  • hóčkowanski kurs
  • zhotowjenje darow za dźeń maćerje

 

  • wuhotowanje lětneho swjedźenja strony CDU
  • projekt „Domchowanka“– warjenje, pječenje
  • dožiwjenska pedagogika – interaktiwne hry
  • adwent a hody: paslenje; program za hodowničku starownje
  • komputer-workshop, měsačnje

 

 

2.5       Młodźinske a socialne dźěło

2.5.1    Mobilne młodźinske dźěło

Socialni dźěłaćerjo nawjazaja kontakt k młodźinje we wokrjesu Budyšin, wosebje w gmejnach Zarjadniskeho zwjazka „Při Klóšterskej wodźe“. Prawidłownje wopytuja młodźinske kluby, kliki a skupiny. Młodostnym skića pomoc a podpěru w zwisku z priwatnymi, šulskimi abo powołanskimi problemami. Socialni dźěłaćerjo  přewjedu zhromadnje z młodostnymi projekty a pletu syće mjez młodostnymi na kraju. Wažne jim je, zo móža poskitki tež w serbskej rěči přewjesć.

Projekty w lěće 2013/14 běchu na přikład:

  • 48-hodźinska akcija
  • Open-air-kino w ramiku folklorneho festiwala w Chrósćicach
  • dźěćaca zabawa na X. mjezynarodnym folklornym festiwalu 2013
  • prewentiwny projekt „Piwa, wina, palenca za dobry cocktail njetrjeba!“
  • rozmołwne koła w 3 młodźinskich klubach k temje „Młodźina na kraju – moja wjeska, moje perspektiwy, mój přichod“
  • młodźinska protyka 2014
  • studentska kubłanska jězba do Prahi
  • akcija „Budyšin wostanje pisany“
  • młodźinska protyka 2015
  • holčacy dźeń (zhromadna akcija nošerjow młodźinskeje pomocy we wokrjesu Budyšin)
  • filmowa nóc w Hórkach
  • podpěra młodźinskich klubow při załoženju swójskeho towarstwa
  • rozmołwne koło w młodźinskim klubje w Chrósćicach „Młodźina a Domowina“
  • informaciske zarjadowanje „Prawicarsce motiwowana namóc – kak z tym wobchadźamy?“

 

2.5.2    Šulske socialne dźěło

Team za šulske socialne dźěło přewodźuje šulerki a šulerjow při jich wuwiću k dorosćenemu čłowjekej. Nimo toho spěchuja so kompetency k rozrisanju swójskich a socialnych problemow a wužadanjow. Dalši nadawk je spěchowanje wuwića wosobiny. Nazhonjenja swójskich sylnosćow a słabosćow, kritiske myslenje a kreatiwne paslenje abo zaběra z aktualnymi temami tute pozitiwnje wobwliwuja. Šulske socialne dźěło wukonja so na slědowacych wyšich šulach:

 

Serbska wyša šula „Michał Hórnik“ Worklecy

Serbska wyša šula „Dr. Marja Grólmusec“ Radwor

Serbski šulski a zetkawanski centrum Budyšin (zakónči so w febr. 2014)

Wyša šula „Korla Awgust Kocor“ Kulow

 

Projekty w lěće 2013/14 běchu na přikład:

  • „Holči kruh“, wobstajnje
  • samozakitowanski kurs
  • hajenje jutrownych nałožkow
  • So wo zadźerženskich normach dorozumić
  • Šulerjo a starši hromadźa za šulerjow w Mišnju (pomoc woporam powodźenja)
  • naprašnik „Sei nicht klein, misch dich ein!“ (zhromadna akcija nošerjow młodźinskeje pomocy we wokrjesu Budyšin)
  • pomocna akcija za wopory powodźenja w měsće Wehlen
  • projekt ke kermuši
  • předčitanski dźeń - cyłozwjazkowa akcija
  • dźeń wotewrjenych duri na wyšej šuli „K. A. Kocor“ w Kulowje
  • projekt k temje mobbing
  • poskitki k zabawje w prózdninach
  • šulerski seminar „Demokratija w šuli“
  • Girls- & Boys-Day
  • prewencija přećiwo namocy
  • projektowe dny k skrućenju kompetencow za 5. lětnik
  • koncentraciski trening
  • dźěło ze šulerskej radu
  • projekt k temje „Internet, socialne syće & co.“
  • projekt k temje puberta
  • projekt k serbskim přisłowam
  • projekt k temje policija
  • projekt k swětowemu dnjej chorosće AIDS
  • projekt k powołanskej orientaciji – serbske regionalne rjemjesła

 

2.5.3    Swójbne kubłanje

 

Swójbne kubłanje wopřija podpěru a kubłanje swójbow. W projektach abo přednoškach ke kubłanskim temam maja so starši ze swójskimi hódnotami a nastajenjemi rozestajeć, swoje kubłanske kompetency wukmanjeć a rozšěrjeć a tak swoje swójbne žiwjenje wobohaćeć.

Rěčny centrum WITAJ poskićeše hač do junija 2013 maćero-dźěćacy kruh w Chrósćicach. W přichodźe integruje so swójbne kubłanje do šulskosocialneho dźěła resp. přewjedu so po potrjebje zarjadowanja a rozmołwy za staršich.

 

Do wobłuka swójbneho kubłanja liči tež swójbna schadźowanka w Chrósćicach. Zdobom wobdźěli so socialny team při swójbnym popołdnju w Stróži.

Młodźinske socialne dźěło přewjedźe so na zakładźe zrěčenja z wokrjesom Budyšin. Zrěčenje z wokrjesom je so hač do 31.12.2016 podlěšiło. Wot 01.01.2015 je so struktura na 3 regionalne teamy přerjadowała. Socialny team je we wšěch 3 teamach (Budyšin, Kamjenc a Wojerecy) zastupjeny.

 

dr. Beata Brězanowa

nawodnica Rěčneho centruma WITAJ